Szkoła Podstawowa nr 8 im. Stanisława Staszica

Uważam, że ten dzień jest zaznaczony nie bez przyczyny. Zapraszam na krótką przygodę po świecie mediacji, które w dzisiejszych czasach są ważnym i skutecznym sposobem rozwiązywania problemów.

Pokrótce postaram się przybliżyć Państwu niniejsze zagadnienie.

Podstawą kontaktów międzyludzkich jest rozmowa, czyli wzajemna wymiana myśli za pomocą słów[1].  Za Romualdą Piętkową czytamy, że jest synonimem interakcji werbalnej[2] . Moim zdaniem są to nie tylko słowa ale i gesty, postawa, ton głosu, nastawienie do drugiego człowieka. Jednak nie o rozmowie w sensie dosłownym. Czy rozmowa może być mediacją? Czy to mediacja jest rozmową. Aby rozmowa przyniosła określone skutki, muszą być spełnione podstawowe kryteria. Nie inaczej jest podczas mediacji.

            Mediacja jest dobrowolną, poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony konfliktu lub sporu, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do porozumienia[3]. Z definicji wynika, że muszą być spełnione pewne warunki, aby konieczne było przeprowadzonie mediacji. Przede wszystkim musi być sytutacja sporna, muszą być strony konfliktu oraz mediator.

            Sytuacja sporna, czyli każdy konflikt, który powstaję między osobami. Mogą to być sprawy poważne, wymagające zaangażowania sądu, jak również sprawy życia codziennego. Każdy będzie miał swoją skalę ważności sprawy spornej, na każdym etapie życia będzie ona wyglądała inaczej. Nie ma spraw, które nie mogą być rozwiązywane na drodze mediacji. Każdy problem może być rozpatrywany za pomocą omawianej metody.

            Jeżeli mamy konflikt, muszą być strony/osoby, których on dotyczy. Podstawą podjęcia jakichkolwiek działań jest dobrowolność wszytkich stron uczestniczących w konflikcie. Jest to wymóg konieczny, bez którego mediacje nie mogą mieć miejsca.

            Mediator, czyli osoba, która prowadzi mediacje. Nie może być zaangażowany w żadną ze stron konfliktu. Nie może być przekonany o czyjejś winie lub jej braku. Musi być bezstronny, powinien znać zasady mediacji i być przekonany, że to co robi ma sens. Dzięki temu będzie wiarygodny. Mediatorem może być specjalista, ale również każda osoba, która spełnia powyższe kryteria. Na naszym szkolnym podwórku  mediatorem może być nauczyciel, pedagog, uczeń lub inny pracownik szkoły, do którego strony mają zaufanie.

Mediator jest osobą, która stara się spojrzeć na problem z góry, bez emocji, zaangażowania. Jest po to, aby umożliwić w sposób kulturalny i otwarty dojść do porozumienia opytmalnego dla obu stron.

Wiemy co to są mediacje, kto może być medaitorem. Czas poznać zasady mediacji:

• Dobrowolność
   Dobrowolność jako naczelna zasada mediacji została uregulowana w art. 183 (1) kpc. Obowiązuje strony i mediatora. Mediator zobowiązany jest do poinformowania stron na wstępie postępowania mediacyjnego o tym, że mają prawo do odstąpienia od mediacji na każdym jej etapie.

Akceptowalność

• Strony konfliktu powinny zaakceptować osobę mediatora, jak i sposób prowadzenia mediacji
  w trakcie przebiegu postępowania mediacyjnego.

• Bezstronność
  Według art. 183 (3) kpc, mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji. Mediator nie powinien sugerować, co może być przedmiotem ugody ani narzucać rozwiązania sporu. Może, natomiast, zachęcać strony do wyrażania stanowisk i opinii oraz do negocjowania formy zadośćuczynienia czy też innych elementów ugody.

• Neutralność
  Mediator ma obowiązek pozostać neutralny wobec sposobu rozwiązania sporu proponowanego przez jedną ze stron. Może, natomiast, ocenić czy zawartemu porozumieniu będzie można nadać klauzulę wykonalności, gdyby strony chciały zatwierdzić ugodę przed sądem. Neutralność mediatora jest gwarantowana przyjętymi przez mediatora zasadami etyki mediatora.

• Poufność
  Zgodnie za art. 183 (4) kpc przebieg mediacji jest całkowicie poufny. Zasada obowiązuje podczas sesji wspólnych i spotkań na osobności. Strony mogą przekazać osobom trzecim tylko takie informacje jakie wspólnie uzgodnią. Zgodnie z art. 259 (1) kpc, mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji. [4]

            Do najważniejszych zalet rozwiązywania konfliktów na drodze mediacji zaliczamy:

• Efektywność – w przypadku wystąpienia woli obu stron konfliktu aby go rozwiązać, jest duża szansa dojścia do porozumienia właśnie na drodze mediacji,
• Oszczędność – zarówno czasu, jak i pieniędzy,
• Obie strony czynnie uczestniczą w całym procesie. Nic nie odbywa się w sekrecie czy poza którąś ze stron,
• Mediator czuwa nad tym, aby rozwiązanie było sprawiedliwe dla każdej ze stron,
• Mediacje stwarzają możliwość do polubownego załatwienia sporu. Każda ze stron ma szanse na załagodzenie konfliktu lub tzw. "wyjście z niego z twarzą". Nie warto palić za sobą mostów, nie wiadomo co przyniesie przyszłość,
• Dzięki temu, że strony same ustalają rozwiązania, są one zrozumiałe oraz akceptowane przez wszystkich zainteresowanych,

            W przestrzeni szkolnej tak, jak na każdej innej dochodzi do konfliktów, nieporozumień. Być może mediacje mogą być jednym ze sposobów rozwiązywania tych sytuacji.

            Ministerstwo Sprawiedliwości już drugi rok prowadzi kampanię dotyczącą rozwiązywania sporów za pomocą mediacji. Na stronie https://www.ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/mediacje/ można zapoznać się z harmonogramem działań związanych z mediacją, jako metodą rozwiązywania konfliktów.

            Ze swojej strony zapraszam do tego, aby rozmawiać. Jeżeli nie w towarzystwie mediatora, to tak w ogóle. 

                       Anna Tudzierz